Σωτήρης Κάττος στον Πολίτη
Το ΑΚΕΛ προ της Ανεξαρτησίας ήταν ο καθοδηγητής της πολιτικής οργάνωσης του πρώτου κυπριακού εργατικού κινήματος στην Κύπρο. Ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας διαφοροποιήθηκε από κοινωνικό - ταξικό σε εθνικό - απελευθερωτικό. Έτσι λειτούργησε διχαστικά και εθνοκεντρικά και κατέστη ο κυρίαρχος ιδεολογικός μηχανισμός της εθνικιστικής παράταξης (Εκκλησία-μεγαλογαιοκτήμονες και αστική τάξη) για να ελεγχθεί η εργατική τάξη πολιτικά.
Το ΑΚΕΛ ήταν ο πρώτος με ευρεία κοινωνική βάση πολιτικός οργανισμός, με ένα ενιαίο πλαίσιο αριστερών αρχών με έμφαση στην κοινωνική πρόοδο και με συστηματική ανάδειξη του σημαντικού ρόλου των εργατικών στρωμάτων για τη διαμόρφωση της τύχης της νήσου. Το ΑΚΕΛ προ του 1960 κατάφερε να κινητοποιήσει μεγάλους αριθμούς εργαζομένων σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και απεργιών. Σαν συνέπεια τούτου οι εθνικιστικές δυνάμεις εγκαθιδρύουν το ΚΕΚ -το Κυπριακό Εθνικό Κόμμα- και όπως αναφέρει ο Δημήτρης Χριστοδούλου στο βιβλίο “The Labour of a mini-embattled economy” (1992) και το οποίο παραφράζω: “... οι πολιτικές ελίτ αντλούσαν τη δύναμη τους από την Εκκλησία και από το οικονομικό και κοινωνικό τους εκτόπισμα, μέσα από τον εθνικισμό και (ιδιαίτερα) πιο επακριβώς μέσα από το σύνθημα της Ένωσης, που από μόνο του επαρκούσε στην πολιτική της επιδίωξη για πολιτική ηγεμονία. Μέσα από την ένοπλη δράση της ΕΟΚΑ εξασφαλίσθηκε η πολιτική περιθωριοποίηση της Αριστεράς από τη μία, ενώ από την άλλη όλη η πολιτική πρωτοβουλία πέρασε στην εθνικιστική Δεξιά και στις δύο κοινότητες. Η Εκκλησία καθόρισε μέσα από την εκλογή του Αρχ. Μακαρίου Γ΄ το περίγραμμα του νέου καθεστώτος: συντηρητικό-εθνικιστικό, μα προπάντων θρησκευτικό” (Χριστοδούλου, 1992, σ. 271).
Μέσα από την επιλογή του Στρατηγού Γρίβα από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ ως στρατιωτικού ηγέτη της ΕΟΚΑ, λαμβάνοντας υπόψη τα πολιτικά του βιώματα στην Ελλάδα, οι εθνικιστικές δυνάμεις εξασφάλισαν τον πολιτικό έλεγχο μέσα από τον διχαστικό συμβολισμό που απέπνεε ο Στρατηγός Γρίβας. Έτσι δημοκρατικά ιδεώδη, ο πλουραλισμός κοινωνικών στάσεων και η διαπολιτιστική και διακοινοτική συνοχή παρέμειναν καθηλωμένες, ανώριμες και σε κατάσταση πολιτικής ατροφίας. Η εθνικιστική στρατηγική παρήγαγε σοβαρές κοινωνικές συνέπειες. Η κριτική αξιολόγηση θεμάτων ήταν απολύτως καταπιεσμένη, με αποτέλεσμα η παραδοσιακή διανόηση (οι εκκλησιαστικοί δηλαδή) να διατηρούν ακόμη την αδιαμφισβήτητη πολιτιστική τους ηγεμονία. Η πολιτική συνέπεια της κυριαρχίας αυτής οδήγησε στην περιθωριοποίηση της κοινωνικής προόδου ως κυρίαρχης αξίας του κυπριακού ιστορικο-κοινωνικού σχηματισμού. O κατακερματισμός δε του ιδεολογικού μηχανισμού της εργατικής τάξης είχε και εξακολουθεί ακόμη να θολώνει τη νομιμότητα της κοινωνικής σύγκρουσης.
Οι εθνικιστικές δυνάμεις μέσα από τον αγώνα της ΕΟΚΑ στόχευαν και το έχουν καταφέρει να ελέγξουν και να καταστούν η διάδοχη κατάσταση του αποικιοκρατικού καθεστώτος. Έτσι εξασφάλισαν την περιθωριοποίηση της Αριστεράς, πολιτικός στόχος της οποίας ήταν η διακοινοτική ειρηνική συμβίωση μεταξύ των δύο κοινοτήτων και η ανάδειξη ενός διεθνοτικού αλλά συνάμα ενιαίου ταξικού σχηματισμού.
Εδώ και τέσσερα χρόνια η Αριστερά έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης της νήσου. Η διακυβέρνηση αυτή σηματοδοτούσε, τουλάχιστον θεωρητικά, μια νέα αρχή για τον έλεγχο της εθνικιστικής αλλοφροσύνης η οποία επί προεδρίας Παπαδόπουλου οδηγούσε στην πλήρη γεωγραφική και πολιτική διχοτόμηση της νήσου. Μια ιστορική, τηλεγραφική αποτύπωση την περίοδο αυτή εύκολα αναδεικνύει τα πιο κάτω για την Αριστερά:
1. Δεν έχει καταφέρει να ελέγξει την εθνικιστική νοοτροπία.
2. Δεν έχει καταφέρει, έστω να διεκδικήσει, την επαναξιολόγηση της ιστορίας.
3. Δεν έχει καταφέρει να ελέγξει ιδεολογικές προκαταλήψεις
εναντίον της. Κάθε 1η του Απρίλη η Αριστερά δαιμονοποιείται και εξαφανίζεται από το πολιτικό προσκήνιο.
4. Η Αριστερά δεν έχει καταφέρει να αναδείξει την αναγκαιότητα ενός νέου ιστορικού διαλόγου.
5. Δεν κατάφερε είτε από ανικανότητα, αδυναμία ή πολιτική σκοπιμότητα απορρέουσα από τη συμμετοχή της στον ευρύτερο κομματικό σχηματισμό, να μετατοπίσει την ιστορική ισορροπία έστω σημειολογικά αριστερότερα. Εγκατέλειψε τον προηγούμενο υπουργό Παιδείας κ. Δημητρίου διότι ο ίδιος αρνήθηκε και κυριολεκτικά και μεταφορικά το χειροφίλημα του ενοίκου της Αρχιεπισκοπής. Εν τέλει, η Αριστερά προτίμησε να πορευθεί με το ευρύτερο κομματικό κατεστημένο σε καίριες ιστορικές περιόδους στο νησί, με αποτέλεσμα η μη διαφοροποίηση της να οδηγήσει στη δαιμονοποίησή της.»
Το ΑΚΕΛ προ της Ανεξαρτησίας ήταν ο καθοδηγητής της πολιτικής οργάνωσης του πρώτου κυπριακού εργατικού κινήματος στην Κύπρο. Ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας διαφοροποιήθηκε από κοινωνικό - ταξικό σε εθνικό - απελευθερωτικό. Έτσι λειτούργησε διχαστικά και εθνοκεντρικά και κατέστη ο κυρίαρχος ιδεολογικός μηχανισμός της εθνικιστικής παράταξης (Εκκλησία-μεγαλογαιοκτήμονες και αστική τάξη) για να ελεγχθεί η εργατική τάξη πολιτικά.
Το ΑΚΕΛ ήταν ο πρώτος με ευρεία κοινωνική βάση πολιτικός οργανισμός, με ένα ενιαίο πλαίσιο αριστερών αρχών με έμφαση στην κοινωνική πρόοδο και με συστηματική ανάδειξη του σημαντικού ρόλου των εργατικών στρωμάτων για τη διαμόρφωση της τύχης της νήσου. Το ΑΚΕΛ προ του 1960 κατάφερε να κινητοποιήσει μεγάλους αριθμούς εργαζομένων σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και απεργιών. Σαν συνέπεια τούτου οι εθνικιστικές δυνάμεις εγκαθιδρύουν το ΚΕΚ -το Κυπριακό Εθνικό Κόμμα- και όπως αναφέρει ο Δημήτρης Χριστοδούλου στο βιβλίο “The Labour of a mini-embattled economy” (1992) και το οποίο παραφράζω: “... οι πολιτικές ελίτ αντλούσαν τη δύναμη τους από την Εκκλησία και από το οικονομικό και κοινωνικό τους εκτόπισμα, μέσα από τον εθνικισμό και (ιδιαίτερα) πιο επακριβώς μέσα από το σύνθημα της Ένωσης, που από μόνο του επαρκούσε στην πολιτική της επιδίωξη για πολιτική ηγεμονία. Μέσα από την ένοπλη δράση της ΕΟΚΑ εξασφαλίσθηκε η πολιτική περιθωριοποίηση της Αριστεράς από τη μία, ενώ από την άλλη όλη η πολιτική πρωτοβουλία πέρασε στην εθνικιστική Δεξιά και στις δύο κοινότητες. Η Εκκλησία καθόρισε μέσα από την εκλογή του Αρχ. Μακαρίου Γ΄ το περίγραμμα του νέου καθεστώτος: συντηρητικό-εθνικιστικό, μα προπάντων θρησκευτικό” (Χριστοδούλου, 1992, σ. 271).
Μέσα από την επιλογή του Στρατηγού Γρίβα από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ ως στρατιωτικού ηγέτη της ΕΟΚΑ, λαμβάνοντας υπόψη τα πολιτικά του βιώματα στην Ελλάδα, οι εθνικιστικές δυνάμεις εξασφάλισαν τον πολιτικό έλεγχο μέσα από τον διχαστικό συμβολισμό που απέπνεε ο Στρατηγός Γρίβας. Έτσι δημοκρατικά ιδεώδη, ο πλουραλισμός κοινωνικών στάσεων και η διαπολιτιστική και διακοινοτική συνοχή παρέμειναν καθηλωμένες, ανώριμες και σε κατάσταση πολιτικής ατροφίας. Η εθνικιστική στρατηγική παρήγαγε σοβαρές κοινωνικές συνέπειες. Η κριτική αξιολόγηση θεμάτων ήταν απολύτως καταπιεσμένη, με αποτέλεσμα η παραδοσιακή διανόηση (οι εκκλησιαστικοί δηλαδή) να διατηρούν ακόμη την αδιαμφισβήτητη πολιτιστική τους ηγεμονία. Η πολιτική συνέπεια της κυριαρχίας αυτής οδήγησε στην περιθωριοποίηση της κοινωνικής προόδου ως κυρίαρχης αξίας του κυπριακού ιστορικο-κοινωνικού σχηματισμού. O κατακερματισμός δε του ιδεολογικού μηχανισμού της εργατικής τάξης είχε και εξακολουθεί ακόμη να θολώνει τη νομιμότητα της κοινωνικής σύγκρουσης.
Οι εθνικιστικές δυνάμεις μέσα από τον αγώνα της ΕΟΚΑ στόχευαν και το έχουν καταφέρει να ελέγξουν και να καταστούν η διάδοχη κατάσταση του αποικιοκρατικού καθεστώτος. Έτσι εξασφάλισαν την περιθωριοποίηση της Αριστεράς, πολιτικός στόχος της οποίας ήταν η διακοινοτική ειρηνική συμβίωση μεταξύ των δύο κοινοτήτων και η ανάδειξη ενός διεθνοτικού αλλά συνάμα ενιαίου ταξικού σχηματισμού.
Εδώ και τέσσερα χρόνια η Αριστερά έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης της νήσου. Η διακυβέρνηση αυτή σηματοδοτούσε, τουλάχιστον θεωρητικά, μια νέα αρχή για τον έλεγχο της εθνικιστικής αλλοφροσύνης η οποία επί προεδρίας Παπαδόπουλου οδηγούσε στην πλήρη γεωγραφική και πολιτική διχοτόμηση της νήσου. Μια ιστορική, τηλεγραφική αποτύπωση την περίοδο αυτή εύκολα αναδεικνύει τα πιο κάτω για την Αριστερά:
1. Δεν έχει καταφέρει να ελέγξει την εθνικιστική νοοτροπία.
2. Δεν έχει καταφέρει, έστω να διεκδικήσει, την επαναξιολόγηση της ιστορίας.
3. Δεν έχει καταφέρει να ελέγξει ιδεολογικές προκαταλήψεις
εναντίον της. Κάθε 1η του Απρίλη η Αριστερά δαιμονοποιείται και εξαφανίζεται από το πολιτικό προσκήνιο.
4. Η Αριστερά δεν έχει καταφέρει να αναδείξει την αναγκαιότητα ενός νέου ιστορικού διαλόγου.
5. Δεν κατάφερε είτε από ανικανότητα, αδυναμία ή πολιτική σκοπιμότητα απορρέουσα από τη συμμετοχή της στον ευρύτερο κομματικό σχηματισμό, να μετατοπίσει την ιστορική ισορροπία έστω σημειολογικά αριστερότερα. Εγκατέλειψε τον προηγούμενο υπουργό Παιδείας κ. Δημητρίου διότι ο ίδιος αρνήθηκε και κυριολεκτικά και μεταφορικά το χειροφίλημα του ενοίκου της Αρχιεπισκοπής. Εν τέλει, η Αριστερά προτίμησε να πορευθεί με το ευρύτερο κομματικό κατεστημένο σε καίριες ιστορικές περιόδους στο νησί, με αποτέλεσμα η μη διαφοροποίηση της να οδηγήσει στη δαιμονοποίησή της.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου