Την Παρασκευή βράδυ 6.4.2012 είχαμε μια αποτρόπαια πράξη κανονικού
βιασμού της δημοκρατίας μέσα από τη σωρεία αστυνομικών παραβιάσεων
βασικών δικαιωμάτων. Η βίαιη επιχείρηση στη Νεκρή Ζώνη έγινε προφανώς με
συνεννόηση με τις αντίστοιχες κατασταλτικές δυνάμεις της κατά τ’ αλλά
μη αναγνωρισμένης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου και τον ΟΗΕ
που παρακολουθούσαν από κοντά την επιχείρηση. Οι του Αντιτρομοκρατικού
Ουλαμού μπούκαραν με αυτόματα όπλα να στοχεύουν δεκαπεντάχρονα παιδιά
και τις γροθιές τους άνανδρα να χτυπούν ασυστόλως τους νεαρούς που
ειρηνικά είχαν καταλάβει από τον περασμένο Νοέμβρη κτήριο που ανήκει στη
μονή Κύκκου. Πληροφορούμαστε ότι ο ιδιοκτήτης δεν έκανε παράπονο.
Έγιναν σοβαρότατες και επικίνδυνες παραβιάσεις δικαιωμάτων τα οποία θα απαριθμήσω πιο κάτω και απευθύνω καταγγελία στους εξής:
(1) Στην Επίτροπο Διοικήσεως
(2) Στην επίτροπο για τα δικαιώματα του παιδιού
(3) Στην επιτροπή για διερεύνησης της Αστυνομίας
(4) Στη Διεθνή Αρμοστεία και όλους τους οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μετά
από μακρά συνομιλία με παιδιά, ορισμένα από τα 24 θύματα της βάναυσης
επίθεσης καταγγέλλω σωρεία παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτά
πηγάζουν από το Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού,
τον περί των Δικαιωμάτων Προσώπων που Συλλαμβάνονται και Τελούν υπό
Κράτηση Νόμος του 2005, τον ποινικό κώδικα και τον περί ποινικής
δικονομίας νόμο.
Α. Η επιχείρηση ήταν παράνομη και στερούμενη
νομιμότητας από την αρχή γιατί δεν υπήρχε ούτε ένταλμα, ούτε και εύλογος
υποψία για αυτόφωρο αδίκημα. Το γεγονός ότι τελικά στους 20 προσήψαν
κατηγορίες στην βάση του άρθρου 280 για «παράνομη είσοδο σε ξένη
περιουσία με σκοπό διάπραξης ποινικού αδικήματος» καταφανώς στερείται
νομικής βάσης γιατί δεν υπάρχει κανένα άλλο αδίκημα για το ποίο
κατηγορήθηκαν ή μπορούσαν να κατηγορηθούν. Στερούνται δε σοβαρότητας οι
κατηγορίες ενάντια σε δύο άτομα για κατοχή κάνναβης μετά την καλούμενη
εξεύρεση μισού γραμμαρίου κάνναβής: είχαν πρώτα χτυπηθεί βάναυσα από την
αστυνομία και η κάνναβη δεν βρέθηκε πάνω τους. Παραθέτω αυτούσιο το
σχετικό άρθρο του Ποινικού κώδικα:
«Αξιόποινη Παράνομη Είσοδος
280.
Όποιος εισέρχεται σε περιουσία που είναι στην κατοχή άλλου, με σκοπό
διάπραξης ποινικού αδικήματος που τιμωρείται σύμφωνα με τον Κώδικα αυτό ή
με οποιοδήποτε άλλο νόμο που ισχύει στη Δημοκρατία ή με σκοπό
εκφοβισμού, εξύβρισης ή όχλησης του κατόχου τέτοιας περιουσίας• ή
όποιος,
αφού εισέρθει νόμιμα σε τέτοια περιουσία, παραμένει σε αυτή
παράνομα, με σκοπό εκφοβισμού, εξύβρισης ή όχλησης του κατόχου τέτοιας
περιουσίας ή με σκοπό διάπραξης ποινικού αδικήματος που τιμωρείται
σύμφωνα με τον Κώδικα αυτό ή με οποιοδήποτε άλλο νόμο που ισχύει στη
Δημοκρατία, είναι ένοχος πλημμελήματος και υπόκειται σε φυλάκιση δύο
χρόνων.»
Ο δε νόμος περί ποινικής δικονομίας προβλέπει τα εξής:
14.—(1) Αστυνομικός δύναται, χωρίς ένταλμα, να συλλάβει οποιοδήποτε —
(β) ο οποίος διαπράττει στην παρουσία του ποινικό αδίκημα τιμωρούμενο με φυλάκιση•
(γ)
ο οποίος παρεμποδίζει αστυνομικό, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του,
ή ο οποίος απέδρασε ή αποπειράται να αποδράσει από νόμιμη κράτηση•
(η) ο οποίος δεν έχει εμφανείς πόρους συντήρησης και αδυνατεί
(η) ο οποίος δεν έχει εμφανείς πόρους συντήρησης και αδυνατεί να δώσει επαρκείς εξηγήσεις για τον εαυτό του•
(θ)
ο οποίος βρίσκεται να λαμβάνει προφυλάξεις για απόκρυψη της παρουσίας
του υπό περιστάσεις οι οποίες παρέχουν λόγο να πιστεύεται ότι λαμβάνει
τις προφυλάξεις αυτές με σκοπό τη διάπραξη ποινικού αδικήματος•
(ια)
τον οποίο υποπτεύεται βάσει εύλογης αιτίας ότι διέπραξε ποινικό αδίκημα
τιμωρούμενο με φυλάκιση και ο οποίος αρνείται να δώσει το όνομα και τη
διεύθυνση του ή δίνει όνομα ή διεύθυνση τα οποία o αστυνομικός
υποπτεύεται ότι είναι ψευδή.»
Β. Διαπιστώνω τις εξής
σοβαρές παραβιάσεις για την όλη επιχείρηση από την έναρξη της, όπου η
σύλληψη, κράτηση και έρευνα ήταν παράνομη:
(α) Η αστυνομία
αρνήθηκε να επιδείξει οποιοδήποτε ένταλμα ή και να πληροφορήσει για τους
λόγους για τους οποίους γίνεται η επιχείρηση , όπως προνοείται από το
Σύνταγμα, το άρθρο 5 — Κατοχυρώνει το δικαίωμα προσωπικής ελευθερίας της
ΕΣΑΔ και τον περί ποινικής δικονομίας νόμο, τον περί των Δικαιωμάτων
Προσώπων που Συλλαμβάνονται και Τελούν υπό Κράτηση Νόμο του 2005. Το
άρθρο 11 του συντάγματος προνοεί τα εξής:
1. Έκαστος έχει το δικαίωμα ελευθερίας και προσωπικής ασφαλείας.
2. Ουδείς στερείται της ελευθερίας αυτού, ειμή ότε και όπως ο νόμος ορίζει εις τας περιπτώσεις:
(α) κρατήσεως ατόμου μετά την καταδίκην αυτού υπό αρμοδίου δικαστηρίου,
(β) συλλήψεως ή κρατήσεως ατόμου λόγω μη συμμορφώσεως προς νόμιμον διαταγήν δικαστηρίου,
(γ)
συλλήψεως ή κρατήσεως ατόμου ενεργουμένης προς τον σκοπόν προσαγωγής
αυτού ενώπιον της αρμοδίας κατά νόμον αρχής επί τη ευλόγω υπονοία ότι
διέπραξεν αδίκημα ή οσάκις η σύλληψις ή κράτησις θεωρηθή ευλόγως
αναγκαία προς παρεμπόδισιν διαπράξεως αδικήματος ή αποδράσεως μετά την
διάπραξιν αυτού,
(δ) περιορισμού ανηλίκου δυνάμει νομίμου διαταγής
προς τον σκοπόν αναμορφωτικής επιβλέψεως ή νομίμου κρατήσεως προς τον
σκοπόν προσαγωγής αυτού ενώπιον της αρμοδίας κατά νόμον αρχής,
(ε)
περιορισμού ατόμων προς παρεμπόδισιν επεκτάσεως μεταδοτικών νόσων,
ατόμων ασθενών διανοητικώς, αλκοολικών, τοξικομανών ή αλητών, και
4.
Πας συλλαμβανόμενος πληροφορείται κατά την στιγμήν της συλλήψεως αυτού
εις καταληπτήν υπ’ αυτού γλώσσαν τους λόγους της συλλήψεως αυτού και
δικαιούται να τύχη των υπηρεσιών συνηγόρου της εκλογής αυτού.
5. Ο
συλληφθείς προσάγεται ενώπιον του δικαστού ως οιόν τε συντομώτερον
ευθύς μετά την σύλληψιν αυτού, πάντως δε το βραδύτερον εντός είκοσι
τεσσάρων ωρών από της συλλήψεως, εφ’ όσον δεν αφεθή πρότερον ελεύθερος.
7.
Πας στερηθείς της ελευθερίας αυτού δια συλλήψεως ή κρατήσεως δικαιούται
να προσφύγη εις το αρμόδιον δικαστήριον, ίνα τούτο κρίνη ταχέως την
νομιμότητα της κρατήσεως και διατάξη την απόλυσιν αυτού, εάν η κράτησις
δεν είναι νόμιμος.
8. Ο κατά παράβασιν των διατάξεων του παρόντος άρθρου συλληφθείς ή κρατηθείς έχει αγώγιμον δικαίωμα προς αποζημίωσιν.
Το άρθρο 13 του συντάγματος προνοεί τα εξής:
«1. Έκαστος έχει το δικαίωμα ελευθέρας μετακινήσεως εντός του εδάφους της
Δημοκρατίας και διαμονής εις οιονδήποτε τμήμα αυτής υποκείμενος εις τους υπό του
νόμου
επιβαλλομένους, αναγκαίους δε κρινομένους μόνον διά την άμυναν ή την
δημοσίαν υγείαν περιορισμούς ή ούς προβλέπονται ως ποινή επιβαλλομένη
υπό του
αρμοδίου δικαστηρίου.
2. Έκαστος έχει το δικαίωμα να εγκαταλείψη μονίμως ή προσωρινώς το έδαφος της
Δημοκρατίας υποκείμενος εις τους υπό του νόμου τεθειμένους ευλόγους
περιορισμούς.»
Ο περί των Δικαιωμάτων Προσώπων που Συλλαμβάνονται και Τελούν υπό Κράτηση Νόμος προνοεί τα εξής:
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ
12.—(1)
Κάθε κρατούμενος δικαιούται να έχει για την υπεράσπισή του
εμπιστευτικές συνεντεύξεις με το δικηγόρο του στο κρατητήριο όπου
κρατείται, σε ιδιαίτερο χώρο εκτός οπτικού και ακουστικού πεδίου
οποιουδήποτε μέλους της Αστυνομίας ή του προσωπικού της φυλακής, ανάλογα
με την περίπτωση, και να του παραδίδει και να παραλαμβάνει από αυτόν
κατά τη συνέντευξη εμπιστευτικές οδηγίες, γραπτές ή προφορικές.
(2)
Το δικαίωμα που αναφέρεται στο εδάφιο (1) δύναται να ασκείται
οποιαδήποτε μέρα και ώρα και κάθε υπεύθυνος του κρατητηρίου ή μέλος της
Αστυνομίας ή του προσωπικού της φυλακής έχει υποχρέωση να μη θέτει
προσκόμματα ή κωλύματα ή να περιορίζει ή να
παρεμποδίζει με οποιοδήποτε τρόπο την άσκησή του.
(3)
Σε περίπτωση κρατουμένου κάτω των δεκαοκτώ ετών δικαιούνται να
παρευρίσκονται στις συνεντεύξεις με το δικηγόρο οι γονείς ή κηδεμόνες
του κρατουμένου.
(β) Η δε έρευνα και η άσκηση υπέρμετρης βίας παραβιάζει το άρθρο 10 (1) του νόμου της ποινικής δικονομίας:
10.—(1) Όταν συλλαμβάνεται πρόσωπο, ο αστυνομικός ο οποίος προβαίνει
στη σύλληψη ή στον οποίο το πρόσωπο που συλλήφθηκε παραδίδεται δύναται.
να το ερευνήσει, χρησιμοποιώντας τέτοια βία η οποία είναι ευλόγως αναγκαία
για το σκοπό αυτό και δύναται να κατάσχει κάθε αντικείμενο ή έγγραφο που
βρέθηκε στην κατοχή του προσώπου αυτού το οποίο ο αστυνομικός έχει
επαρκή λόγο να πιστεύει ότι δύναται να αποτελέσει ουσιώδη μαρτυρία
εναντίον του προσώπου που ερευνήθηκε ή άλλου προσώπου, σε ποινική
κατηγορία και δύναται, σε κάθε περίπτωση, να αφαιρέσει από το πρόσωπο που
συλλήφθηκε οποιοδήποτε όργανο βίας ή άλλο επιθετικό όπλο το οποίο το
πρόσωπο αυτό έχει μαζί του.
(2) Όταν είναι αναγκαίο να ερευνηθεί γυναίκα, η έρευνα διεξάγεται από
γυναίκα.
(3) Όταν περιουσία κατασχέθηκε ή αφαιρέθηκε από οποιοδήποτε πρόσωπο
δυνάμει του άρθρου αυτού και αυτό απολύεται για το λόγο ότι δεν υπάρχει
επαρκής αιτία να πιστεύεται ότι διέπραξε ποινικό αδίκημα, η περιουσία που
αφαιρέθηκε με τον τρόπο αυτό επιστρέφεται σε αυτό από το πρόσωπο που έχει
την ευθύνη της εκτός αν το πρόσωπο αυτό έχει επαρκή λόγο να πιστεύει ότι η
περιουσία αυτή δύναται να αποτελέσει ουσιώδη μαρτυρία εναντίον
οποιουδήποτε άλλου προσώπου σε ποινική κατηγορία.
4.
Η επίθεση που δέχθηκε ο τουρκοκύπριος μουσικός με τη σαφέστατη
ρατσιστική χροιά από αστυνομικό από την ΥΚΑΝ, ο οποίος του επιτέθηκε
μόλις έμαθε ότι είναι τουρκοκύπριος αποτελεί σοβαρό επιβαρυντικό
παράγοντα στη επίθεση που δέχτηκε.
6. Έγινε παραβίαση του
άρθρου 21 του περί των Δικαιωμάτων Προσώπων που Συλλαμβάνονται και
Τελούν υπό Κράτηση Νόμου του 2005η σε μαθήτρια που έτυχε βίαιου
σωματικού ελέγχου από άντρα αστυνομικού. Η σχετική νομική πρόνοια
προβλέπει τα εξής:
« 21. Κάθε
γυναίκα κρατούμενη δικαιούται μεταχείρισης και συμπεριφοράς που δε
συνιστά άμεση ή έμμεση σεξουαλική παρενόχληση ή προσβολή της ηθικής της
αξιοπρέπειας.»
7. Έγιναν σωρεία παραβιάσεων της σύμβαση
για τα δικαιώματα του παιδιού και για τι πρόνοιες για την κράτηση
ανήλικων. Η οκτάωρη κράτηση τους αποτελεί σκανδαλώδη απόπειρα εκφοβισμού
που παραβιάσει τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού: Παιδιά
θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών. Το δε άρθρο 3
για το συμφέρον του παιδιού: όταν οι μεγάλοι παίρνουν αποφάσεις που
αφορούν τα παιδιά, πρέπει να υπολογίζουν πριν από όλα το συμφέρον των
παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να προστατεύει και να φροντίζει τα παιδιά, αν
οι γονείς τους δεν μπορούν να το κάνουν. Το δε άρθρο 4 αναφέρεται στα
μέτρα της Πολιτείας, όπου οφείλει να η Πολιτεία α παίρνει όλα τα
κατάλληλα μέτρα για να εφαρμόζονται τα δικαιώματα των παιδιών. Ένα από
αυτά είναι άρθρο 9: ζωή και επικοινωνία με τους γονείς, όπου κάθε παιδί
έχει δικαίωμα να ζει μαζί με τους γονείς του, εκτός αν αυτοί ζουν
χωριστά, αν δεν μπορούν να το φροντίσουν ή αν πρέπει να απομακρυνθεί από
αυτούς για το καλό του. Όταν ζει μακριά από τους γονείς του, το παιδί
έχει δικαίωμα να τους βλέπει και να επικοινωνεί μαζί τους, εκτός αν αυτό
είναι αντίθετο με το συμφέρον του.
8. Με την παρούσα καταγγέλλω την αστυνομική επιχείρηση και παρακαλώ τις πιο πάνω υπηρεσίες όπως διερευνήσουν το ζήτημα.
Νίκος Τριμικλινιώτης
Αναπληρωτής καθηγητής νομικής και κοινωνιολογίας
http://thetrim1.blogspot.com/2012/04/blog-post.html#!/2012/04/blog-post.html
