Η
πολιτική διαχείριση σοβαρών πολιτικών
και οικονομικών θεμάτων ιδιαίτερα όταν
αυτά αφορούν την ίδια την επιβίωση και
ευημερία της κυπριακής πολιτείας
επιβάλει την αναγκαιότητα ύπαρξης όχι
μόνο πολιτικής αλλά και επιστημονικής
επάρκειας για την αντίληψη και πρόβλεψη
των συνεπειών συγκεκριμένων αποφάσεων.
Εκτός των άλλων βασικός στόχος της
επιστήμης είναι η πρόβλεψη για να
καθίσταται εφικτός ο έλεγχος. Για να
μπορέσει κανείς να πρόβλεψει πιθανά
αποτελέσματα θα πρέπει πρώτα να είναι
σε θέση να αποτυπώσει τις μεταβλητές
που καθορίζουν και επηρεάζουν αποτελέσματα
καθώς επίσης και να αναλύσει και τις
δυναμικές τους. Πιο συγκεκριμένα το
πολιτικοοικονομικό περιβάλλον που
αντιμετωπίζει η Κύπρος και μέσα στο
οποίο κινείται παρουσιάζει τις πιο κάτω
κύριες και πολύπλοκες μεταβλητές.
Πρώτον,
η Γερμανία το 2011 έχει πετύχει εξαγωγές
ύψους 1,4 τρις δολάρια λίγο πιο κάτω από
τις ΗΠΑ με 1.51 τρις και με πρώτη την Κίνα
με 1.89 τρις δολάρια. Δεύτερον,
οι εξαγωγές της Γαλλίας την ίδια περίοδο
ήταν 588 δις δολάρια, της Ιταλίας 522 δις
δολάρια και της Ισπανίας 330 δις δολάρια.
Και οι τρεις μαζί μόλις και ξεπερνούν
την Γερμανία με 1.43 τρις δολάρια. Βασική
οικονομική λογική υποδεικνύει ότι η
Γερμανία δεν πρόκειται να δεχτεί αλλαγή
της αρχιτεκτονικής της Ευρώπης χωρίς
ισοδύναμα και επαρκή ανταλλάγματα για
αυτή για να μην της ακυρώνουν τα εξαγωγικά
της πλεονεκτήματα. Τρίτον,
το δημόσιο χρέος της Ελλάδος έχει φθάσει
αισίως τα 340 δις ενώ για το 2016 προβλέπεται
να είναι στα 364 δις. Από την άλλη, το ΑΕΠ
της συρρικνώνεται συνεχώς. Τα δύο
τελευταία χρόνια έχασε γύρω στα 46 δις
ευρώ ενώ το 2013 αναμένεται ύφεση πέραν
του 7% μια απώλεια πέραν των 14 δις. Έτσι
από τα 195 δις το 2012 εκτιμάται ότι θα
κατέβει στα 181 δις το 2013, δηλαδή το ποσοστό
του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ
ανεβαίνει στο 188%. Τέταρτον,
ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας
δήλωσε πρόσφατα τα εξής (και μετά την
ψήφιση των μέτρων από την Ελληνική
Βουλή) «Δεν έχουμε βρει λύση ακόμη ως
προς το Ελληνικό πρόβλημα», δηλαδή εάν
θα υπάρξει νέο κούρεμα, επαναγορά των
ομολόγων από Ελλάδα ή έξοδο της από το
ευρώ. Πάντως η Γερμανία το κατέστησε
ξεκάθαρο ότι δεν αποδέχεται οποιαδήποτε
αναδρομική ένταξη οποιασδήποτε χώρας
στο ESM. Πέμπτον,
η Γερμανία (όπως η Ολλανδία που
ανταγωνίζεται την Γαλλία στις εξαγωγές
και η Φινλανδία ) καλλιεργεί και αρνείται
πεισματικά την επίσπευση των διαδικασιών
για τον ESM καθότι η υφιστάμενη ευρωζωνική
αρχιτεκτονική λειτουργεί προς όφελος
της και εις βάρος του Νότου. Η Γερμανία
επιμένει ότι η διαχείριση της κρίσης
επιτυγχάνεται μέσα από την πολιτική
της εσωτερική υποτίμησης που οδηγεί
στην εξαθλίωση του ευρωπαϊκού Νότου. Η
Κύπρος δεν αποτελεί εξαίρεση. Εάν κάποιος
ρίξει μια ματιά στην αξιολόγηση της
κυπριακής οικονομίας από την Κομισιόν,
τον Μάιο-Ιούλιο του 2012, οι αξιολογήσεις
αυτές ουσιαστικά αποτελούν τις προτάσεις
του μνημονίου. Έκτον,
ακόμη και εάν επιτευχθεί μέσα στο 2013
συμφωνία για τη λειτουργία του ESM το
2014, αυτό θα είναι αποτέλεσμα σκληρής
διαπραγμάτευσης. Μεταξύ των όρων που
θέτει η Γερμανία για τον μηχανισμό είναι
και η δημοσιονομική ένωση. Αυτό προϋποθέτει
ένα ενιαίο φορολογικό σύστημα σε όλα
τα κράτη μέλη. Επομένως η Κυπριακή
Δημοκρατία και τα οικονομικά συμφέροντα
στο νησί, θα πρέπει να αποφασίσουν αργά
ή γρήγορα ότι πιθανή ανακεφαλοποίηση
των τραπεζών μέσω του ESM θα έχει ως πρώτη
στρατηγική απώλεια τον εταιρικό φόρο.
Να μην διαφεύγει κανενός η de facto λειτουργική
ανισότητα στα δρώμενα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Την Κυπριακή Δημοκρατία την
αναμένουν στο προσεχές μέλλον δύσκολές
πολιτικές και αποφάσεις. Θεσμοθέτηση
και λειτουργία του ESM καθότι και της
δημοσιονομικής ένωσης οδηγούν στην
κατάργηση του εταιρικού φόρου. Αυτό
πρακτικά σημαίνει ότι οι χρηματοπιστωτικές
και άλλες υπηρεσίες που στηρίζονται
στον εταιρικό φόρο στο νησί και
αντιπροσωπεύουν περίπου ως εισόδημα
το 20% του ΑΕΠ και η τομεακή συνεισφορά
τους στο ΑΕΠ στο 81% τίθενται σε τροχιά
συρρίκνωσης, με αναπόφευκτη την εκροή
δισεκατομμυρίων από το νησί χωρίς να
λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές
πολλαπλασιαστικές συνέπειες στην
κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Ως εκ
τούτου παραμονή στο ευρώ με ESM και
δημοσιονομική ένωση και διατήρηση του
υφιστάμενου εταιρικού φόρου φαίνεται
ότι είναι αμοιβαίως αποκλειόμενη. Με
απλά λόγια είτε ευρώ χωρίς τον υφιστάμενο
εταιρικό φόρο με όλες τις συνέπειες
του, είτε υφιστάμενος εταιρικός φόρος
χωρίς ευρώ. Εκεί οδηγούνται τα πράγματα
το 2014-15. Έβδομον,
η πρόσφατη δήλωση του εκπροσώπου του
IMF στις 07/11/12, ότι πριν την σύναψη του
μνημονίου επιβάλλεται η εξέταση της
βιωσιμότητας του κυπριακού δημόσιου
χρέους δεν έγινε επαρκώς αντιληπτή από
την κυπριακή πολιτική ηγεσία. Η περισσή
σπουδή του Υπουργού Οικονομικών μέσω
ενισχυτικών δηλώσεων υπέρ του ευρωπαϊκού
πυλώνα της Τρόικα, δημιουργεί εύλογα
ερωτήματα ως προς το ρόλο του για την
διάσωση των τραπεζών επιβαρύνοντας
κατά κύριο λόγο τον κύπριο φορολογούμενο
και την κυπριακή κοινωνία γενικότερα.
Φαίνεται ότι προτεραιότητα του είναι
η προστασία των τραπεζών κατά κύριο
λόγο. Όγδοο,
σε συνάρτηση με το έβδομον , το IMF ασκεί
πίεση πάνω στην Γερμανία μέσα από την
ανακοίνωση του αναφορικά με το κυπριακό
πακέτο στήριξης ότι «απαιτεί…λύση για
παροχή χρηματοδότησης συμβατή με την
βιωσιμότητα του χρέους». Δηλαδή η
Κυπριακή Δημοκρατία έχει κάθε έννομο
συμφέρον να απαιτεί διαχωρισμό της
δανειακής σύβασης, του μνημονίου δηλαδή,
και να περιοριστεί στο δημοσιονομικό
του μέρος το οποίο ουσιαστικά είναι
απολύτως διαχειρίσιμο. Επικαλούμενοι
προς υποστήριξη του επιχειρήματος της
την πρόσφατη δήλωση Σόιμπλε ότι «ακόμη
δεν έχουμε βρει την λύση του ελληνικού
προβλήματος».
Η
δήλωση αυτή ουσιαστικά υποδηλεί ότι η
Γερμανία δεν έχει αποφασίσει ακόμη εάν
θα δεχθεί νέο κούρεμα του ελληνικού
δημόσιου χρέους και μιλάμε για ένα
κούρεμα γύρω στα 140 δις ευρώ(θέση του
IMF καθότι δεν θεωρεί και λογικά βιώσιμο
το ελληνικό δημόσιο χρέος) κάτι που
ανατρέπει άρδην την κυπριακή οικονομική
και πολιτική πραγματικότητα. Η ρευστότητα
στην διαχείριση του ελληνικού χρέους
χωρίς την θεσμική λειτουργία του ESM
(χωρίς υποσημειώσεις και αστερίσκους)
θα είναι η εθνική καταδίκη και η οικονομική
ταφόπλακα της κυπριακής οικονομίας και
κοινωνίας .
Εν
κατακλείδι
εκ των πιο πάνω αναδεικνύεται άμεσα η
αναγκαιότητα για πολιτική και οικονομική
εξέταση σεναρίων για συντεταγμένη έξοδο
της Κυπριακής Δημοκρατίας από το ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις πρόσφατες
ανακοινώσεις της προβλέπει συρρίκνωση
της κυπριακής οικονομίας μέχρι το 2015.
Προβλέπει ακόμη αύξηση της ανεργίας το
14% και του δημόσιου χρέους στο 102,7 % το
2014. Σημειώστε επίσης ότι με την βεβιασμένη
και μη σοφή στήριξη της Λαϊκής Τράπεζας
με 1.8 δις ευρώ το δημόσιο χρέος από 71.1%
το 2011 ξεπέρασε το 90% το 2012 και όλα αυτά
χωρίς τις συνέπειες του επικείμενου
μνημονίου. Η πρόθεση δήθεν για
ανακεφαλοποίηση των τραπεζών μέσα από
μια ενδιάμεση συμφωνία εν μέσω τόσων
αστάθμητων μεταβλητών και παραμέτρων
θα πρέπει να αποκλειστεί εκ προοιμίου
καθότι είναι επικίνδυνα αφελής για τους
λόγους που έχουν αναφερθεί πιο πάνω. Οι
οποιεσδήποτε προβλέψεις είναι εφιαλτικές.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποφευχθεί
η οποιαδήποτε υπογραφή του μνημονίου
το 2012 ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να
παρακολουθείται η συμπεριφορά της
ισπανικής κυβέρνησης που λόγω οικονομικού
εκτοπίσματος είναι η μόνη που μπορεί
να μετριάσει τον γερμανικό οικονομικό
και πολιτισμικό αταβισμό, απειλώντας
με κατάρρευση το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
*Phd
Political Sociology
sckattos@cytanet.com.cy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου