Το ευρώ και η Αριστερά

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας για δημιουργία μιας μεγάλης καπιταλιστικής αγοράς απαλλαγμένης από περιορισμούς στην διακίνηση εμπορευμάτων και ανθρώπων. Μιας μεγάλης καπιταλιστικής αγοράς που θα βοηθούσε βασικά τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες σε βάρος των λιγότερο ανεπτυγμένων που θα κατέγραφαν καταστροφή μεγάλου μέρους της βιομηχανικής βάσης τους μπροστά στον ανταγωνισμό των μεγάλων. Αν αυτό δεν αντανακλάστηκε και σε οικονομική κρίση από πολύ νωρίς οφείλεται στον υπέρογκο δανεισμό των αδύνατων Ευρωπαϊκών χωρών που συντήρησε την δική τους κατανάλωση αλλά και τις πουλήσεις των ανεπτυγμένων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ιμπεριαλιστικό μόρφωμα, μια καπιταλιστική ενότητα σε αντιπαράθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, αποτελεί προσπάθεια των Ευρωπαίων καπιταλιστών να προστατευθούν από τους υπόλοιπους.

Το ζήτημα για την Αριστερά τώρα όμως είναι ότι κατάρρευση της θα σημαίνει ακόμα χειρότερα. Το ζήτημα για την Αριστερά τώρα είναι ότι ανεξάρτητα από τα κίνητρα που οδήγησαν τους καπιταλιστές στην δημιουργία της, η ύπαρξη της ενιαίας Ευρώπης αποτελεί προγεφύρωμα, αποτελεί σημαντική θέση εμπροσθοφυλακής που θα επιτρέψει στο κίνημα να δώσει από μια προχωρημένη θέση την μάχη ενάντια στον εμπορικό ανταγωνισμό, τον κατακερματισμό και ακολούθως την στρατιωτική σύγκρουση στην οποία η κρίση σταδιακά θα ρίξει τις Ευρωπαϊκές αλλά και όλες τις υπόλοιπες χώρες στα επόμενα χρόνια.

Αυτήν ακριβώς την πορεία σύγκρουσης και βαρβαρότητας στην οποία η κρίση θα σπρώχνει και τον Ευρωπαϊκό χώρο, διευκολύνει και η εγκατάλειψη του ευρώ, η επιστροφή στα παλιά εθνικά νομίσματα. Εγκατάλειψη που μπορεί μόνο να σημαίνει προσπάθεια καπιταλιστικών λύσεων, δυνατότητα μείωσης της τιμής του εθνικού νομίσματος σε μια προσπάθεια το κάθε κράτος να πουλά πιο φτηνά και να φορτώσει τις επιπτώσεις της κρίσης στα άλλα.

Εγκατάλειψη του ευρώ στις σημερινές συνθήκες κρίσης είναι εντελώς αδιέξοδη και καταστροφική πολιτική. Εγκατάλειψη του ευρώ και εισαγωγή του εθνικού νομίσματος μπορούσε να έχει νόημα για μια Ευρωπαϊκή χώρα, αυστηρά μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού, στην περίπτωση που αυτή η χώρα προσπαθούσε να αντιμετωπίσει δικά της οικονομικά προβλήματα σε συνθήκες γενικής Ευρωπαϊκής οικονομικής ανάπτυξης. Με μείωση της αξίας του νομίσματος της θα μπορούσε να αυξήσει το μερίδιο της από την γενικότερη ανάπτυξη. Σε συνθήκες όμως γενικευμένης κρίσης μια τέτοια πολιτική, που αναπόφευκτα θα ακολουθηθεί από όλους, απλά επιταχύνει την καταστροφή.

Αυτό δείχνει πάνω από όλα η εμπειρία της περιόδου μεταξύ των Παγκόσμιων Πολέμων, και αυτήν την εμπειρία είναι που τρέμουν οι αστοί και της Ευρώπης αλλά και Παγκόσμια και προσπαθούν όσο μπορούν να καθυστερήσουν μια τέτοια εξέλιξη.

Με τον ίδιο αποφασιστικό τρόπο πρέπει να αντιμετωπίζεται και οποιαδήποτε συζήτηση προσπαθεί να αποδώσει στο ευρώ ευθύνες για την σημερινή ευρωπαϊκή κρίση. Δεν μπορεί φυσικά εύκολα να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαία διακυβέρνηση είναι συνταγή αποτυχίας. Η πάλη μας όμως πρέπει να είναι για να απαλλαχτούμε από τους ανταγωνισμούς των Ευρωπαίων καπιταλιστών που κάνουν την ενιαία διακυβέρνηση αδύνατη και όχι να απαλλαχτούμε από το ευρώ. Η πάλη θα πρέπει να είναι για διατήρηση του ευρώ σαν σημαντική κατάκτηση στην πορεία για ενιαία ευρωπαϊκή διακυβέρνηση βασισμένη πάνω στην κατάργηση των καπιταλιστικών ανταγωνισμών.

Και η κρίση ακριβώς δίνει μια μοναδική ευκαιρία στην Αριστερά να αναδείξει όσα προηγουμένως συγκαλύπτονταν κάτω από την σχετική ανάπτυξη που επέτρεπε να συντηρούνται θεωρίες για δήθεν ευρωπαϊκές αξίες και οράματα κάτω από τον ζυγό των ιδιωτικών τραπεζών και τον υπόγειο εθνικό ανταγωνισμό των καπιταλιστών για επικράτηση. Μια κρίση που δεν είναι ευρωπαϊκή αλλά παγκόσμια, που υπάρχει και στις ευρωπαϊκές αλλά και σε όλες τις άλλες χώρες που ούτε πρόσφατα αλλά ούτε και στο πιο μακρινό παρελθόν απέκτησαν κοινό νόμισμα με άλλες.

Η κρίση ξεκίνησε, ή καλύτερα εμφανίστηκε, με την κατάρρευση του χρηματιστηριακού γίγαντα Lehman Brothers στις ΗΠΑ, κάτι που με πολύ έντεχνο τρόπο γίνεται προσπάθεια να μην θίγεται σε όλες τις επίσημες συζητήσεις των αστών διεθνώς. Τα πάντα μπορούν να μπαίνουν στις ατέρμονες συζητήσεις, από την έλλειψη παραγωγικότητας, τον σπάταλο δημόσιο τομέα και την τάση όλων εμάς να ξοδεύουμε πέραν από τις δυνατότητες μας, αλλά όχι όλα όσα βγήκαν στην επιφάνεια το 2008 σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας αυτών των τραπεζών.

Όλα μπορούν να συζητηθούν από τους επίσημους αστικούς κύκλους σαν λόγοι της κρίσης, ακόμα και το ευρώ, ακόμα και η ενιαία Ευρώπη, αλλά όχι οι πραγματικοί λόγοι που έχουν να κάνουν με το ίδιο το σύστημα τους, με τις αξεπέραστες αντιφάσεις του, με το γεγονός ότι για ακόμα μια ιστορική περίοδο έχει φτάσει στα όρια του και θα σπρώχνει τους λαούς στην βαρβαρότητα των πολέμων- δήγματα πορείας που αρχίζουν έντονα να διαφαίνονται στην δική μας γωνιά του πλανήτη την Μέση Ανατολή.

Την συζήτηση για τους λόγους της κρίσης πρέπει να διατηρήσει όσο πιο ανοικτή μπορεί και η Αριστερά. Με πολλή σοβαρότητα και προσοχή, χωρίς να πέφτει στην παγίδα της λογικής των αστών για τους λόγους της κρίσης, θα πρέπει να αναδείξει τις ευθύνες του ίδιου του οικονομικού συστήματος για αυτήν. Εμβολιάζοντας το κίνημα ενάντια στον εθνικισμό και τις πολιτικές κατακερματισμού και σύγκρουσης στις οποίες η οικονομική κατάρρευση θα σπρώχνει τους αστούς. Εμβολιάζοντας το κίνημα και καλλιεργώντας την κουλτούρα ευρωπαϊκής και διεθνούς ενότητας στην αντίσταση ενάντια στις επιθέσεις του Κεφαλαίου, που τα επόμενα χρόνια θα γίνονται όλο και πιο βίαιες, σαν το πιο απαραίτητο στοιχείο για να κερδηθεί η μάχη των λαών που έχει ξεκινήσει.

Η Ενιαία Ευρώπη των κρατικοποιημένων τραπεζών την οποία η Αριστερά θα χρησιμοποίηση σαν το πρώτο στάδιο στην πορεία για ένα κόσμο συνεργασίας και παγκοσμίου προγραμματισμού των επενδύσεων και της παραγωγής θα αποτελούσε μια σημαντική κατάκτηση.

Σωτήρης Βλάχος