Το σκάνδαλο των αξιογραφων, και οι διεκδικήσεις των πολιτών: ακόμα 1.4 δις [8% του ΑΕΠ] στην μαύρη τρύπα των Τραπεζών

Και ξαφνικά την Δευτέρα 16/7, όταν συζητήθηκε στην βουλή το θέμα των αξιογραφων, η πραγματικότητα εμφανίστηκε σαν ένας ογκόλιθος που ήταν αδύνατο πια να κρυφτεί είτε από τα ΜΜΕ είτε από τους δικηγόρους των Τραπεζών: 1.4 δις επενδυτών βρισκόταν πια στον «αέρα» καθώς οι Τράπεζες τα είχαν αντλήσει με υποσχέσεις για ψηλά επιτόκια και χωρίς να εξηγηθεί το ρίσκο των νέων «χρηματοπιστωτικών προϊόντων». Και χωρίς να ακολουθηθούν ούτε καν οι τυπικές διαδικασίες. Και ενώ το αρχικό σοκ, ήρθε από την μη-καταβολή του επιτοκίου, έγινε αντιληπτό ότι δεν κινδύνευε μόνο το επιτόκιο αλλά και το αρχικό ποσό. Αυτό το νέο ποσό το οποίο φαίνεται να χάνεται επίσης αξίζει να το δει κανείς σε ποσοστά: πέρσι το κυπριακό ΑΕΠ ήταν γύρω στα 18 δις. Το 1.4 δις που άντλησαν οι Τράπεζες και τώρα κινδυνεύει να χαθεί, είναι γύρω στο 8% του ΑΕΠ.

Οι καταγγελίες όπως και το σοκ στην Βουλή ήταν αποκαλυπτικά. Είχε γίνει καταγγελία για το θέμα από τον Ιανουάριο αλλά προφανώς ο κ. Ορφανιδης δεν θεώρησε ότι έπρεπε να επέμβει πέρα από χλιαρές «συστάσεις». Οι καταγγελίες για σκάνδαλο ανάλογο του Χρηματιστηρίου ήταν το κυρίαρχο πλαίσιο. Και η εικόνα των τραπεζιτών πια, και των δικηγορών τους, ήταν δύσκολη. 

 

Μια εβδομάδα πριν όμως μερικοί προσπαθούσαν την Βουλή να κατασκευάσουν πανικό και να σπρώξουν την εστίαση για τη κρίση και πάλι στο Δημόσιο. Την Δευτέρα 9 Ιουλίου οι Α. Νεοφύτου και Ν. Παπαδόπουλος προσπάθησαν στην Βουλή να θέσουν θέμα γιατί να επενδύσουν οι ημικρατικοι οργανισμοί σε βραχυπρόθεσμα κυπριακά χρεόγραφα. Όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε πιο εντυπωσιακή από τις προσπάθειες κατασκευής θεαμάτων: τις επόμενες μέρες, οι εσωτερικές πιέσεις στις τράπεζες εκτόπισαν τις προσπάθειες των «δικηγόρων» τους από την επιφάνεια της επικαιρότητας. Την Τρίτη, 10 Ιουλίου, είχαμε την πιο θεαματική παραίτηση αξιωματούχου τράπεζας: παραιτήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας Κύπρου, Α. Ηλιάδης, ενώ υπήρχαν φήμες ότι «έρχονται και άλλες παραιτήσεις» και αλλαγές – είτε λόγω εσωτερικών, είτε εξωτερικών πιέσεων. Ήδη, το θέμα των αξιογράφων, τα οποία εκδωσαν οι τράπεζες και τα διέθεσαν στο κοινό, χωρίς να εξηγηθεί το ρίσκο, άρχισε να αποκτά διαστάσεις σκανδάλου ανάλογου του χρηματιστηρίου του 1999. Ήταν, ήδη, το πρώτο θέμα την Τρίτη σε αρκετά ΜΜΕ, ενώ την Τετάρτη, την ειδησεογραφία μονοπωλούσε η παραίτηση Ηλιάδη και οι φήμες ότι «ετοιμάζονται και άλλοι». Το νέο κλίμα ήταν πια σαφές την Πέμπτη, όταν ο Φιλελεύθερος είχε τίτλο: «Μοιράζει ντιρεκτίβες. Η Κεντρική διαβιβάζει «επιθυμίες» στις τράπεζες και αυτές εκτελούν».

Και το κλίμα δεν ήταν επικριτικό για την Κεντρική, αλλά περιγραφικό για την αδυναμία των τραπεζών, οι οποίες βρίσκονταν ανάμεσα σε τριπλή πια πίεση: από την μια ήταν η τρόϊκα, η οποία φαίνεται, από ότι λένε οι ανταποκρίσεις, να θέλει να θέσει ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις τράπεζες - και να διερευνήσει τί έγινε την προηγούμενη περίοδο - από την άλλη, είναι η κεντρική τράπεζα, η οποία προσπαθεί να βοηθήσει, μεν, αλλά απαιτώντας καθαρούς λογαριασμούς σε αντίθεση με την πολιτική Ορφανίδη που επέτρεπε τα ρίσκα χωρίς ευθύνες, και στο τέλος είναι και η αυξανόμενη δυσφορία του κοινού. Μέχρι και στο Φιλελεύθερο της Κυριακής, όπου πλειοψηφία των αρθρογράφων δεν διακρίνονται για τη στάση απέναντι στο τραπεζιτικό κατεστημένο, η εστίαση στους «τραπεζίτες» ήταν μάλλον εντυπωσιακή. Ο Ιγνατίου έγραφε λ.χ. «Οι Κύπριοι τραπεζίτες πλην ελαχίστων – αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, αλλά και επικίνδυνοι για τον τόπο.» Ενώ, ο πρόεδρος της ΝΕΔΗΚ: «Η κοινή γνώμη αποπροσανατολίστηκε και κοινωνικές ομάδες στράφηκαν η μια εναντίον της άλλης. Οι πολίτες κρατήθηκαν στο σκοτάδι για την πραγματική κατάσταση του τραπεζιτικού συστήματος. Τα μέτρα λιτότητας δεν έλυσαν το πρόβλημα, αλλά ανατροφοδότησαν την ύφεση, την ανεργία την ανέχεια. Ταυτόχρονα και ενώ οι αρμόδιοι ετυρβάζαν περί άλλων, το τραπεζιτικό σύστημα της Κύπρου έπνεε τα λοίσθια. Ο αναποτελεσματικός έλεγχος, η ανεπαρκής εποπτεία και η προβληματική διαχείριση του τραπεζιτικού συστήματος, θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, αλλά αφέθηκαν να οδηγήσουν στην σημερινή κατάσταση της οριακής κατάρρευσης των τραπεζών που συμπαρασύρουν το κράτος.»

Ταυτόχρονα, το Σάββατο άρχισαν να ανακοινώνονται οι πρώτες οργανωμένες κινήσεις πολιτών ενάντια στην εξαπάτηση από τις τράπεζες. Την Παρασκευή, έγινε η πρώτη σύσκεψη πολιτών στη Λεμεσό. Στη συγκέντρωση ζητήθηκε να περιληφθεί στο πόσο το οποίο αναζητείται από το εξωτερικό, το πόσο των 600 εκατομμυρίων που επενδύθηκαν σε αξιόγραφα της Λαϊκής και δεν φαίνεται να μπορούν να επιστραφούν. Την Τετάρτη αναμένεται νέα συγκέντρωση στην Χοιροκοιτία.

Είναι λογικό ότι τα θύματα των τραπεζών θα στραφούν, επίσης, στο Δημόσιο για βοήθεια, αφού οι τράπεζες στράφηκαν, επίσης, προς τα εκεί. Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή, τη Δευτέρα 16/7, διαφάνηκε ότι, ενώ οι βουλευτές με την καθοδήγηση και των δικηγόρων που έχουν σχέση με τις Τράπεζες, διαμόρφωναν το νομοσχέδιο για τη «διάσωση των τραπεζών», δεν έλαβαν καθόλου υπόψιν τους καταθέτες και τους επενδυτές που εξαπατήθηκαν. Τυχαίο; Όπως ειπώθηκε την εβδομάδα που πέρασε, κάποιοι στη βουλή, τότε δούλευαν υπερωρίες για να σώσουν τις Τράπεζες – ενώ για το Δημόσιο δεν έδειχναν ούτε το μισό του ανάλογου ενδιαφέροντος. Προφανώς, ούτε για τους μικροεπενδυτές και τους πολίτες γενικότερα.

Το θέμα είναι ποιοί άλλοι πολίτες θα οργανωθούν πια, αναλόγως, ενάντια στο τραπεζικό κεφάλαιο και τη διαπλοκή του με την πολιτική εξουσία - όπως και με τα κυκλώματα των δικηγόρων. Ανάλογα κινήματα αναπτύσσονται, ήδη σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Στην Ισπανία, ομάδες καταναλωτών κατάφεραν να αρχίσει δικαστική έρευνα ενάντια στο διευθυντή της Bankia, ενώ στην Ιταλία μια διεκδίκηση ομάδας καταναλωτών οδήγησε και σε έρευνα για τον οίκο αξιολόγησης Moody’s.

http://www.defterianaynosi.com/article.php?id=227