Το κραχ του 1929 και το σήμερα- μέρος Θ.

Μετά την δεκαετία του 1970, η παγκόσμια οικονομία στήθηκε πάνω σε

 «…ένα σύστημα πάρα πολύ ασταθές για να επιβιώσει στο διηνεκές…»( Ο Παγκόσμιος Μινώταυρος, Γιάννης Βαρουφάκης, ελληνική έκδοση του 2012, σελ. 63)

Ο ιστορικός του ρόλος ήταν συγκεκριμένος αλλά και χρονικά καθορισμένος:

«…συνέβαλε στη διατήρηση για δεκα­ετίες μιας παγκόσμιας ηρεμίας (ασταθούς, είναι η αλήθεια) η οποία βασιζόταν στη συνεχή εθελοντική ροή κεφαλαίων που μπορεί να ερμηνεύσει κανείς ως ‘δώρα υποτέλειας’ (αντί για φόρους) από την παγκόσμια περιφέρεια προς την αμερικάνικη μητρόπολη, τα οποία ‘δώρα’ η μητρόπολη, με τη σειρά της, τα χρησιμο­ποιούσε (καταναλώνο­ντάς τα) για να κρατά την περιφέρεια ακμαία.» ( Το ίδιο, σελ.  63.)

Παλάτια πάνω στην άμμο.

Με τα ‘δώρα υποτέλειας’, που προέρχονταν από την πούληση των τίτλων με τις απατηλές τιμές, οι κτηματομεσιτικές εταιρείες  

 «...Countrywide, New Century και Nova Star μεταξύ άλλων… δημι­ούρ­γησαν περισσότερο από 1 τρις δολάρια οικονο­μικής δραστηριότητας.» (Colossal Failure of Common Sense”, Larry McDonald, πρώτη έκδοση το 2009, σελ133)

«…τη χρονιά του 2006, ίσως το 50% της ανάπτυξης των ΗΠΑ να ήταν ψεύτικη – CDO, CMBSc, CLO και MBSc ( τίτλοι στους οποίους έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα) ( Το ίδιο, σελ. 256)

Οι διεθνείς συναλλαγές που αφορούσαν το εμπόριο,  αντικαθιστούνταν ολοένα και περισσότερο με  αγοραπωλησίες συναλλάγματος.  Αυτές οι συν­­αλ­λαγές ήταν το 1973 της τάξης των 10 με 20 περίπου δις δολαρίων την ημέρα, και η αναλογία τους σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο ήταν 2 προς 1… το 1996 αυτό το ποσό αυξήθηκε στα 1260 δις δολάρια και η αναλογία του σε σχέση με το παγκόσμιο εμπόριο στα 70 προς 1, φτάνοντας σε αξία το σύνολο των αποθεμάτων σε χρυσό και ξένο συνάλλαγμα όλων των χωρών του κόσμου.( John Eatwell και Lance Taylor, «Η παγκόσμια δίνη του χρήματος», σελ.  22-24.)  Μια  μέτρηση στα πρόθυρα της κατάρρευσης του 2008 θα αποσβόλωνε με τo μέγεθος της.  Αυτή

“...η στρατηγική δανεισμού των ΗΠΑ έχει γίνει σημαντικό στοιχείο στη διατήρηση της ζήτησης σε όλο τον κόσμο.  Αν η στρατηγική των ΗΠΑ αναγκαζόταν να αλλάξει, αυτό θα είχε σοβαρές επιπτώσεις για τη μελλοντική σταθερότητα και ανάπτυξη της παγκό­σμιας οικονομίας.” (John Eatwell and Lurence Taylor, “Global Finance at Risk”, πρώτη έκδοση 2002, σελ 122)

Οι φτωχοί των ΗΠΑ ανατρέπουν τους παγκόσμιους σχεδιασμούς

Η στρατηγική των ΗΠΑ αναγκάστηκε όντως να αλλάξει με το 2006. Αναποδογυρίζοντας την παγκόσμια οικονομία. Όχι γιατί το αποφάσισαν οι στρατηγικοί της προγραμματιστές, αλλά διότι το αποφάσισαν… οι φτωχοί κάτοχοι στεγαστικών δανείων. Όχι ακριβώς διότι αποφάσισαν να μην δανείζονται, αλλά διότι όταν ‘έφτασε’ ο τελικός λογαριασμός δεν μπορούσαν να πληρώσουν.

“...μια τεράστια αναπροσαρμογή( των δανείων) θα γινόταν σύντομα (μέσα στο 2005).  Ένα συνολικό ποσό 325 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα αναπροσαρμοζόταν σε ψηλότερα επιτόκια στους επόμενους δώδεκα μήνες, και 490 δις στους επόμενους 36 μήνες” (Colossal Failure of Common Sense, σελ 135)

Αυτό θα σήμαινε ότι για χιλιάδες ανθρώπους η μηνιαία επιβάρυνση στον εισόδημα τους θα αυξανόταν από

“...400 δολάρια... δόση χάριτος... σε 2000...  ή 2500” (Το ίδιο, σελ 135)

Με δόση χάριτος( Teasing period- περίοδος μέχρι και τρία χρόνια κατά την οποία η δόση δεν κάλυπτε καλά καλά τους τόκους), ξεπέρασε η αμερικάνικη οικονομία την ύφεση της Άνοιξης του 2000, την τελευταία πριν το κραχ του 2008. Και με δάνεια για αγορά κατοικίας που πιο εύκολα τους δεν είχαν υπάρξει. Το ξεψείρισμα του κάθε αιτητή δανείου για κατοικία, η λεπτομερειακή εκτίμηση της δυνατότητας του να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή του δανείου- όλα αυτά ανήκαν στο παρελθόν. Τώρα υπήρχε ένας θαυμαστός νέος κόσμος. Με τις κτηματομεσιτικές εταιρείες να διαφημίζουν, «Δάνεια χωρίς αποδεικτικά στοιχεία»( Νο Documents Loans), «Δάνεια Χωρίς Προκαταβολή»( No Down Payment Loans).

“Το 2005, το 43% των ατόμων που αγόραζαν οικία για πρώτη φορά δεν είχαν δώσει τίποτε για προκαταβολή.  Αυτός ο αριθμός είχε ανεβεί από το 27% το 2003” (Το ίδιο, σελ 157)

Και όταν, με την αναπροσαρμογή των δόσεων από 400 δολάρια... δόση χάριτος... σε 2000...  ή 2500, οι εισπράκτορες των δόσεων, αντί για τους φτωχούς κατόχους στεγαστικών  δανείων στο σπίτι, έβρισκαν τα κλειδιά του σπιτιού στο γραμματοκιβώτιο, τότε αναδεικνυόταν σε όλο του το μεγαλείο το πραγματικό νόημα του, φοβερού και τρομερού κατά τα άλλα, όρου Παγκοσμιοποίηση:

«Παγκοσμιοποίηση ήταν όταν ένας οικονομικά γυμνός κάτοχος στεγαστικού δανείου στο Stockton(ΗΠΑ), πτώχευε ξαφνικά, πετούσε τα κλειδιά του σπιτιού στο γραμματοκιβώτιο και εξαφανιζόταν- και το χρέος του των 300 χιλιάδων δολαρίων εμφανιζόταν σαν μη εξυπηρετούμενο στους ισολογισμούς μιας συνοικιακής τράπεζας στην Σαγκάη, την Σιγκαπούρη, το Τόκιο ή το Λονδίνο» (Colossal Failure of Common Sense”, Larry McDonald, σελ 161)

Σωτήρης Βλάχος