Οι ευθύνες του τραπεζιτικού τομέα για την οικονομική κρίση και η διαπλοκή συμφερόντων στη Βουλή και τα ΜΜΕ

Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται από την άνοιξη του 2011 σε μια κρίση η οποία είναι αποτέλεσμα των λανθασμένων, αν όχι ύποπτων αγορών ελληνικών ομόλογων από τις τράπεζες. Τότε άρχισαν οι υποβαθμίσεις της οικονομίας με αναφορά στην έκθεση των τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα. Ανκαι υπάρχουν πολλοί λόγοι να αμφισβητήσει κανείς του οίκους αξιολόγησης, στο ζήτημα των τραπεζών υπάρχει μια πραγματική διάσταση: αν δεν καταφέρουν οι τράπεζες να βρουν μόνες τους κεφάλαια τότε ίσως να χρειαστεί να εμπλακεί και η Πολιτεία στην διαδικασία διάσωσης τους. Και αυτό βέβαια θα έχει επιπρόσθετο κόστος.

Σαν πολίτες, σαν φορολογούμενοι, αλλά και σαν εργαζόμενοι που θα υποστούμε τις επιπτώσεις της κρίσης, έχουμε δικαίωμα να ξέρουμε πως φτάσαμε σε αυτό το σημείο.

Διότι το ζήτημα είναι βαθύτερο και ευρύτερο. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι τράπεζες πήραν ένα δάνειο 3 δις από το κράτος το 2009 [με την μορφή χαμηλοτοκων χρεογράφων] και μετά αντί να διοχετεύσουν αυτά τα χρήματα στην κυπριακή αγορά [όπως ήταν η αρχική υπόσχεση αλλά και το καθήκον τους αφού πήραν τα χρήματα με την μεσολάβηση του Δημόσιου] χρησιμοποίησαν τα χρήματα για να κερδοσκοπήσουν με ελληνικά ομόλογα. Όχι μόνο αγόραζαν μαζικά ομόλογα το 2009 αλλά και το 2010 όταν άλλοι επενδυτές τα ξεφορτώνονταν. Τελικά έφτασαν στο σημείο να έχουν σήμερα απώλειες άνω των 5 δις, ενώ είναι ακόμα αδιευκρίνιστο ποσά θα χάσουν και από τα δάνεια τους στην ελληνική αγορά.

Υπάρχει εδώ ένα ανοικτό ζήτημα: ποιοι πήραν αυτές τις αποφάσεις, και γιατί;

Μήπως μερικοί κερδοσκοπούσαν για να παίρνουν μπόνους;

Αν οι τράπεζες ήταν απλά ιδιωτικές επιχειρήσεις, τέτοια λάθη και τέτοιες πρακτικές θα τα οδηγούσαν στην χρεοκοπία. Εδώ όμως έχουμε σαν δημόσιο την πίεση να τις στηρίξουμε. Κατά την διάρκεια του 2011 μάλιστα τα ΜΜΕ βοήθησαν στο να συγκαλυφθεί η κατάσταση με το να μετατοπίζουν το πρόβλημα στο δημοσιοοικονομικο έλλειμμα για να ζητήσουν λιτότητα και περικοπές από όλους – για να χρηματοδοτηθούν οι ζημιές των τραπεζών.

Σήμερα ο κίνδυνος είναι διπλός: αν δεν μπορέσουν να βρουν κεφάλαια θα ζητήσουν βοήθεια από το κράτος, ενώ το Δεκέμβρη πρέπει να πληρώσουν πίσω τα 3 δις τα οποία χρωστούν στο Δημόσιο. Αν οι τράπεζες δεν τα καταφέρουν τότε θα μεγαλώσει το δημόσιο χρέος και τότε, οι υποστηρικτές των τραπεζών στην βουλή και τα ΜΜΕ θα φωνάζουν για περικοπές σε επιδόματα, παγοποιήσεις μισθών, και άλλα ανάλογα τα οποία θα ξεκινήσουν από το δημόσιο και θα καταλήξουν στον ιδιωτικό τομέα.

Εφόσον το Δημόσιο είναι εμπλεκόμενο, τότε σαν πολίτες και φορολογούμενοι, θα πρέπει να ξέρουμε πως έφτασαν οι τράπεζες ως εδώ και ποιες ασφαλιστικές δικλείδες θα δημιουργηθούν για να μην επαναληφθούν ανάλογα φαινόμενα.

Πρέπει να θυμόμαστε λ.χ. ότι είναι από το τραπεζιτικό τομέα που ξεκίνησε και η μεγάλη απάτη του Χρηματιστηρίου το 1999.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα το οποίο πρέπει να γίνει αντικείμενο δημόσιας έρευνας, είναι το θέμα της Διαπλοκής: η ύπαρξη δικηγόρων των τραπεζών σε σημαντικές θέσεις στην Βουλή [όπως στην επιτροπή οικονομικών] δημιουργεί σαφώς θέμα ποιων τα συμφέροντα εξυπηρετούν. Στην Ευρώπη η κρίση των τραπεζών έχει δημιουργήσει μια ευρύτερη ευθιξία για τα φαινόμενα διαπλοκής - έχουν ήδη παραιτηθεί για ύποπτα δάνεια και δοσοληψίες με τράπεζες, σημαντικοί παράγοντες στην Ελβετία, Γερμανία, Ιρλανδία. Σε αυτό το πλαίσιο στην Κύπρο η συγκάλυψη της Διαπλοκής είναι εντυπωσιακή.

Οι αμεσοι στόχοι της κίνησης είναι:

1. Η απαίτηση για έρευνα ώστε να διαφανούν τα αίτια και οι ευθύνες της κρίσης

2. Η θεσμοθέτηση ελέγχων στις τράπεζες αν χρειαστεί να τις στηρίξει η Πολιτεια ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον ανάλογα σκάνδαλα

3. Η διερεύνηση του θέματος της Διαπλοκής συμφερόντων ανάμεσα σε πολιτικούς και τράπεζες

Κίνηση για την Λογοδοσία των Τραπεζών